Nedavno smo dobili detaljne i precizne informacije o tri slučaja u kojima poreski inspektori osporavaju pravo na korišćenje olakšica za kvalifikovana novozaposlena lica za period od 2023. do 2025. godine poslodavcima koji su osnovani od 1.1.2020. do 31.12.2021. godine.
S obzirom da smo uvereni da se radi o pogrešnom tumačenju određenih odredbi člana 21ž Zakona o porezu na dohodak građana (u daljem tekstu: ZPDG), kontaktirali smo nadležne u Ministarstvu finansija i Poreskoj upravi i dobili uveravanja da ne postoji ni mišljenje Ministarstva finansija ni interno uputstvo Poreske uprave koje sugeriše ovakvo tumačenje.
To bi značilo da su poreski inspektori u navedenim slučajevima sami na taj način protumačili odredbe člana 21ž ZPDG. Objašnjenje za takvo tumačenje pronašli su u st. 8 – 10. tog člana, koji glase:
„Poresko oslobođenje iz st. 1. i 3. ovog člana može da ostvari poslodavac ako se zasnivanjem radnog odnosa sa kvalifikovanim novozaposlenim licem poveća broj zaposlenih kod poslodavca u odnosu na broj zaposlenih na dan 31. decembra 2019. godine.
Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana može da ostvari i poslodavac koji započne obavljanje delatnosti posle 31. decembra 2019. godine.
Poresko oslobođenje iz stava 3. ovog člana može da ostvari i poslodavac koji započne obavljanje delatnosti posle 31. decembra 2021. godine ukoliko u periodu korišćenja oslobođenja nema povezana pravna lica u smislu zakona kojim se uređuje porez na dobit pravnih lica, a ukoliko u bilo kom momentu u tom periodu bude imao povezana lica počev od tog momenta za naredni period gubi pravo na poresko oslobođenje.“
Napomena: poresko oslobođenje iz stava 3. se odnosi na period 2023 – 2025.
1) Produženje roka za korišćenje olakšica za kvalifikovana novozaposlena lica izvršeno je izmenama i dopunama ZPDG krajem 2021. godine, sa početkom važenja od 1. januara 2022. godine.
S obzirom na ograničenja koja su postavljena u vezi sa korišćenjem tih olakšica u periodu 2023 – 2025. godine, a koja se tiču broja zaposlenih na dan 31.12.2020. godine (najviše 30), uvedeno je pravilo da poslodavci koji su osnovani nakon 31.12.2021. godine mogu da koriste dodatni rok samo ukoliko nemaju povezana lica u smislu Zakona o porezu na dobit pravnih lica. To je učinjeno da se ne bi desilo da poslodavci koji su krajem 2020. godine imali preko 30 zaposlenih prebacuju kvalifikovana novozaposlena lica u novoosnovane firme u 2022. godini i na taj način „zaobiđu“ ograničenje preko tih firmi koje su povezana lica.
To je razlog zašto je u članu 21ž stav 10. ZPDG navedeno da poslodavci osnovani posle 31.12.2021. godine mogu da koriste olakšice u produženom periodu pod navedenim uslovima. Za one koji su osnovani pre donošenja tih izmena i dopuna koje važe od 1.1.2022. godine, odnosno poslodavce koji su osnovani tokom 2020. i 2021. godine, samim tim se podrazumeva da mogu da koriste produženi rok za navedene olakšice.
2) Koliko je nelogično osporavanje poslodavcima osnovanim 2020. i 2021. godine da koriste navedene olakšice u periodu 2023 – 2025. godine, proizlazi upravo iz člana 21ž stav 10. ZPDG, koji inspektori koriste kao osnov za osporavanje.
Naime, ukoliko bi takvo tumačenje bilo ispravno, poslodavac koji je osnovan 2020. ili 2021. godine mogao bi danas da pokrene postupak „zatvaranja“ firme i da otvori novu firmu u kojoj bi mogao da zaposli sva kvalifikovana novozaposlena lica i da koristi olakšice do kraja 2025. godine (jer bi taj novi poslodavac bio osnovan nakon 31.12.2021. godine), pod uslovom naravno da nema povezana lica.
Iz Ministarstva finansija smo dobili informaciju da je u pripremi mišljenje u vezi sa ovom temom i da se vrlo brzo očekuje njegovo donošenje.
Poslodavcima koji do tada eventualno budu imali ovakva iskustva savetujemo da obavezno podnesu žalbe na takva rešenja.
Povezani tekstovi
- Poslodavac nema pravo da ostvari oslobođenje iz člana 21ž Zakona o porezu na dohodak građana za period dok za tog zaposlenog koristi podsticaj saglasno Zakonu o inovacionoj delatnosti
- Olakšice za novozaposlena lica
- Doprinosi za PIO smatraju se plaćenim u momentu dospelosti za sve zaposlene za koje poslodavac ostvaruje pravo na oslobođenje od plaćanja doprinosa
- Oslobođenje od plaćanja poreza i doprinosa za PIO po osnovu zarade kvalifikovanog novozaposlenog lica
- Nezaposleno lice koje je bilo osiguranik zaposleni prema Zakonu o PIO ne ispunjava uslove da se smatra kvalifikovanim novozaposlenim licem