Narodna banka Srbije je usvojila propise na osnovu kojih će dužnicima banke i davalaca finansijskog lizinga iz oblasti poljoprivrede biti omogućen reprogram postojećih obaveza.

Dužnici će moći da se opredele da im se izmirivanje obaveza po osnovu glavnice odloži u periodu od najmanje šest do 12 meseci, a u zavisnosti od sopstvenog izbora trajanja grejs perioda u okviru reprograma. Rok otplate kredita odnosno ugovora o lizingu u tom slučaju se produžava tako da iznos anuiteta (periodične obaveze koja bi se plaćala po isteku grejs perioda) utvrđen u momentu odobravanja reprograma ne bude veći od iznosa pre primene reprograma, a u toku trajanja grejs perioda dužnici će plaćati isključivo ugovorenu kamatu.

Pravo na reprogram ostvarivaće dužnici koji na dan 31. maja 2022. godine nisu u docnji dužoj od 90 dana po bilo kojoj obavezi prema banci odnosno davaocu lizinga na koju se reprogram primenjuje, pri čemu nisu u statusu neizmirenja obaveza u toj banci, te se njegova potraživanja ne smatraju problematičnim kreditom odnosno problematičnim potraživanjem u smislu propisa Narodne banke Srbije.

Zahtev za reprogram dužnik može podneti banci odnosno davaocu lizinga u poslovnim prostorijama banke/davaoca lizinga, elektronskim putem ili poštom, do 30. aprila 2023. godine. Banke odobravaju reprogram dužniku u roku od 30 dana od dana prijema zahteva. 

U nastavku prenosimo u celosti obaveštenje Narodne banke Srbije:

„U skladu sa svojom ustaljenom praksom preventivne i blagovremene reakcije na sve potencijalne izazove iz međunarodnog i domaćeg okruženja, a polazeći od ekonomske situacije u kojoj su se našli pojedini poljoprivredni proizvođači, kao i strateškog značaja poljoprivredne proizvodnje za građane i privredu, Narodna banka Srbije je na današnjoj sednici Izvršnog odbora usvojila sledeće propise:

– Odluku o privremenim merama za banke u cilju adekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u portfoliju poljoprivrednih kredita u uslovima otežane poljoprivredne proizvodnje; i

– Odluku o privremenim merama za davaoce lizinga u cilju adekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u portfoliju plasmana po osnovu lizinga poljoprivrednih mašina i opreme u uslovima otežane poljoprivredne proizvodnje.

Navedenim propisima dužnicima banke i davalaca finansijskog lizinga iz oblasti poljoprivrede omogućen je reprogram postojećih obaveza, što znači da se ti dužnici mogu opredeliti da im se izmirivanje obaveza po osnovu glavnice odloži u periodu od najmanje šest do 12 meseci, a u zavisnosti od sopstvenog izbora trajanja grejs perioda u okviru reprograma. Rok otplate kredita odnosno ugovora o lizingu u tom slučaju se produžava tako da iznos anuiteta (periodične obaveze koja bi se plaćala po isteku grejs perioda) utvrđen u momentu odobravanja reprograma ne bude veći od iznosa pre primene reprograma, a u toku trajanja grejs perioda dužnici će plaćati isključivo ugovorenu kamatu.

Reprogram je omogućen poljoprivrednicima koji su upisani u registar poljoprivrednih gazdinstava u smislu zakona kojim se uređuju poljoprivreda i ruralni razvoj:

– fizičkom licu koje je nosilac komercijalnog porodičnog poljoprivrednog gazdinstva u smislu zakona kojim se uređuje poljoprivreda i ruralni razvoj;

– preduzetniku;

– pravnom licu, i to:

• zemljoradničkoj zadruzi s najmanje pet članova zadruge koji su upisani u Registar kao nosioci ili članovi pet različitih poljoprivrednih gazdinstava upisanih u Registar,
• drugom pravnom licu razvrstanom u mikro ili malo pravno lice u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.

S obzirom na nameru da se podrže dužnici koji su najviše pogođeni aktuelnom situacijom otežanih uslova poljoprivredne proizvodnje, pravo na reprogram ostvarivaće dužnici koji na dan 31. maja 2022. godine: nisu u docnji dužoj od 90 dana po bilo kojoj obavezi prema banci odnosno davaocu lizinga na koju se reprogram primenjuje, pri čemu nisu u statusu neizmirenja obaveza u toj banci, te se njegova potraživanja ne smatraju problematičnim kreditom odnosno problematičnim potraživanjem u smislu propisa Narodne banke Srbije.

Zahtev za reprogram dužnik može podneti banci odnosno davaocu lizinga u poslovnim prostorijama banke/davaoca lizinga, elektronskim putem ili poštom, do 30. aprila 2023. godine. Detaljnije informacije u vezi s primenom ovih olakšica, a koje uključuju i reprezentativni primer, banke su dužne da objave na početnoj strani svoje internet prezentacije i u svojim poslovnim prostorijama – u roku od pet radnih dana od dana stupanja na snagu ove odluke. Banke odobravaju reprogram dužniku u roku od 30 dana od dana prijema zahteva.

Konkretan model olakšica pažljivo je odmeren nakon intenzivne komunikacije Narodne banke Srbije s Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao i s poslovnim bankama, i predstavlja najoptimalnije rešenje za prevazilaženje potencijalnih poteškoća u otplati obaveza dužnika poljoprivrednika koji su pogođeni aktuelnom situacijom. Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede izrazilo je spremnost da u okvirima svojih nadležnosti, između ostalog i prilagođavanjem postojećih programa podrške i subvencija poljoprivrednih kredita, podrži realizaciju donetih mera.

Narodna banka Srbije očekuje od banaka, kao i potencijalnih korisnika ovih regulatornih mogućnosti, da na odgovoran i transparentan način postupaju prilikom njihove primene, posebno imajući u vidu značaj koji poljoprivredni proizvođači imaju za celokupan privredni sistem, ali i značaj koji banke imaju za finansiranje njihovog razvoja.“